Tiêu chuẩn AQL là gì? AQL trong quản lý chất lượng

Kiểm soát và đảm bảo chất lượng luôn là ưu tiên của các doanh nghiệp sản xuất với mong muốn hàng hóa luôn đạt chất lượng tốt nhất khi đến tay khách hàng. Để làm được điều này, quy trình quản lý chất lượng với sự giúp đỡ của tiêu chuẩn AQL là không thể thiếu giúp doanh nghiệp đạt các mục tiêu về chất lượng. Cùng tìm hiểu về AQL trong quản lý chất lượng ở bài viết dưới đây.

Tiêu chuẩn AQL là gì?

AQL (Acceptance Quality Limit hay Acceptable Quality Level)  là giới hạn chất lượng chấp nhận được – một tiêu chuẩn được nhiều doanh nghiệp sử dụng khi kiểm tra ngẫu nhiên một số sản phẩm trong lô hàng để tính toán mức độ rủi ro về hàng kém chất lượng. Đây là một phương pháp kiểm soát chất lượng do Motorola, Inc phát triển vào năm 1986

AQL được đề cập trong ISO 2859-1 với định nghĩa: “mức chất lượng kém nhất có thể chấp nhận được – đại diện cho số lượng tối đa đơn vị sản phẩm lỗi có thể có trong đơn hàng, khi vượt quá số AQL lô hàng sẽ bị từ chối. 

AQL thường được tính theo đơn vị phần trăm (%) hoặc tỷ lệ số sản phẩm lỗi/tổng sản phẩm trong đơn hàng. Tùy theo tính nghiêm trọng của lỗi thì bộ phận nhập hàng sẽ đặt ra các AQL khác nhau. AQL cũng khác nhau giữa các ngành, ví dụ các sản phẩm y tế có AQL nghiêm ngặt vì các sản phẩm bị lỗi có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng bằng cách nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp chiếm lĩnh được niềm tin của người tiêu dùng, nâng cao mức độ uy tín và mở rộng thị trường. Tải Ebook Quản lý chất lượng với 7QC Tools để tìm hiểu rõ hơn về ứng dụng trong quản lý chất lượng và chuyển đổi số doanh nghiệp.

AQL trong quản lý chất lượng hoạt động như thế nào?

Hàng hóa được kiểm tra phải nằm trong một mẫu ngẫu nhiên và nếu số lượng mặt hàng bị lỗi thấp hơn số đã được quy định từ trước thì lô sản phẩm đó được coi là đáp ứng mức chất lượng chấp nhận được (AQL). Nếu lô sản phẩm không đáp ứng tiêu chuẩn AQL đặt ra thì nhà sản xuất sẽ xem xét số liệu trong quy trình sản xuất để xác định bộ phận/công đoạn gây ra lỗi.

Ví dụ: AQL 1.5% nghĩa là “doanh nghiệp nhập khẩu muốn các mặt hàng bị lỗi chiếm không quá 1.5% tổng số lượng đặt hàng. Nếu lô hàng có 1000 sản phẩm thì chỉ được phép có 15 sản phẩm lỗi. Nếu có từ 16 sản phẩm lỗi trở lên thì toàn bộ lô hàng bị loại bỏ. Con số 16 sản phẩm lỗi trở lên này gọi là mức chất lượng bị loại bỏ (RQL). Doanh nghiệp cũng chấp nhận rủi ro nhất định dựa trên thông tin không đầy đủ khi chỉ kiểm tra một mẫu của cả lô hàng.

Bảng tiêu chuẩn AQL 

Trước khi sử dụng bảng AQL doanh nghiệp cần xác định trước 3 tham số

1. Kích thước lô: mỗi sản phẩm tính là một lô riêng biệt, số lượng sản phẩm sẽ là kích thước lô. Nếu chỉ có một số lượng sản phẩm thì kích thước lô là tổng số lượng lô của sản phẩm đó
2. Cấp độ kiểm tra: các cấp độ kiểm tra khác nhau sẽ yêu cầu số lượng mẫu để kiểm tra khác nhau. Có ba cấp độ Kiểm tra Chung (General) là GI, GII, GIII và 4 cấp độ kiểm tra Đặc biệt (Special) là S-1, S-2, S-3, S-4.
3. Giới hạn AQL: đặt giới hạn AQL phù hợp với thị trường, mặt hàng và yêu cầu về chất lượng của khách hàng.

Đọc thêm Phương pháp lấy mẫu AQL

Bảng AQL (hoặc biểu đồ AQL) là một phần của ISO 2859, được thiết kế để cho phép người dùng tham khảo để xác định 2 yếu tố chính: 

• Cần kiểm tra bao nhiêu mẫu trong một lô sản phẩm 
• Giới hạn giữa chấp nhận và từ chối sản phẩm lỗi 

Biểu đồ AQL bao gồm 2 bảng

– Bảng 1 để xác định mã kích thước mẫu dựa trên quy mô lô và cấp độ kiểm tra bằng cách xác định giao điểm của hàng và cột này.

Bảng AQL 1

Ví dụ, doanh nghiệp có một lô 5.000 áo sơ mi cần được khâu và mức độ AQL cần đạt là GII. Mã kích thước mẫu, theo bảng quy định, nằm ở giao điểm của hàng kích thước lô và cột mức độ kiểm tra. Như thể hiện trong bảng dưới đây là cấp độ kiểm tra “L.”

– Bảng 2 dùng để các định cỡ mẫu thích hợp, chọn tiêu chuẩn AQL và đưa ra quyết định dựa trên các ngưỡng được đưa ra bởi biểu đồ. Các ngưỡng được xác định tương tự tại giao điểm của hàng mức kiểm tra và cột AQL.

Bảng AQL 2

Phân loại lỗi AQL theo mức độ

Trong thực tế, 3 loại lỗi AQL thường bắt gặp là 

• AQL 0% đối với các lỗi nghiêm trọng (hoàn toàn không thể chấp nhận được: người dùng có thể bị tổn hại hoặc các quy định không được tôn trọng hoặc tác động kinh tế là thảm khốc).
• AQL 2,5% cho các lỗi lớn (những sản phẩm này thường không được người dùng cuối coi là chấp nhận được, ví dụ: sản phẩm không hoạt động như dự kiến).
• AQL 4,0% cho các lỗi nhỏ (có một số khác biệt so với thông số kỹ thuật, nhưng đó là một sự bất tiện nhỏ và hầu hết người dùng sẽ không bận tâm hoặc không phát hiện ra).

Một số khái niệm liên quan:

RQL (Rejectable quality level) – mức chất lượng từ chối: đây là mức chất lượng không đạt yêu cầu

IQL (Indifference quality level) – mức chất lượng không phân biệt: mức chất lượng này nằm giữa AQL và RQL thường được thỏa thuận giữa bên mua và bên bán về một mức độ AQL phù hợp với mức độ rủi ro mà mỗi bên giả định, được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong quá trình kiểm tra trước khi giao hàng 

Lợi ích áp dụng AQL trong quản lý chất lượng

Tiêu chuẩn AQL là một tiêu chuẩn quan trọng với các doanh nghiệp đang áp dụng phương pháp cải tiến quy trình kinh doanh Six Sigma nói chung và với quy trình quản lý chất lượng của bất kì doanh nghiệp nào. Dưới đây là một số lợi ích của việc sử dụng AQL trong quản lý chất lượng:

Lợi ích chung:

• Tối ưu hóa nguồn lực: AQL giúp doanh nghiệp kiểm tra chất lượng hàng hóa một cách nhanh chóng. Thay vì phải kiểm tra toàn bộ sản phẩm, AQL chỉ yêu cầu doanh nghiệp kiểm tra một mẫu nhỏ hơn, dựa trên phương pháp lấy mẫu được xác định trước để tính toán ra tỉ lệ hàng lỗi trên tổng số lượng hàng. Doanh nghiệp sẽ cắt giảm được số lượng hàng hóa cần kiểm tra, tiết kiệm thời gian, công sức và nguồn lực để tập trung cho các hoạt động kiểm soát chất lượng khác, đạt được các hiệu quả kinh tế lâu dài.
• Tối ưu quy trình quản lý chất lượng: AQL giúp doanh nghiệp đạt tính nhất quán trong việc kiểm tra chất lượng sản phẩm bằng cách sử cùng một tiêu chuẩn chấp nhận/không chấp nhận, cùng phương pháp lấy mẫu. 

Lợi ích với Nhà cung cấp 

• Gia tăng khả năng đáp ứng đơn hàng của nhà cung cấp
• AQL đảm bảo chỉ những sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng mới được phép tiếp tục vào quy trình sản xuất và đến tay khách hàng, từ đó tăng độ tin cậy của lô hàng và uy tín của doanh nghiệp sản xuất

Lợi ích với doanh nghiệp 

• Áp dụng tiêu chuẩn AQL, doanh nghiệp có thể giảm rủi ro tiếp nhận các sản phẩm lỗi hoặc không đạt chất lượng. 
• Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đánh giá chất lượng nhà cung cấp, từ đó có phương án thay đổi phù hợp

Áp dụng ngay tiêu chuẩn AQL trong quản lý chất lượng với giải pháp 3S MES của ITG Technology

3S MES là giải pháp điều hành sản xuất toàn diện dành cho các doanh nghiệp trong thời đại mới. Trong đó, chức năng quản lý chất lượng là một trong những module cốt lõi của hệ thống này.

Với phần mềm 3S MES, doanh nghiệp có thể:

• Kiểm soát chất lượng nguyên vật liệu, thành phẩm tại tất cả các công đoạn, bao gồm: IQC (kiểm soát chất lượng đầu vào), PQC (kiểm soát quy trình sản xuất), OQC (kiểm soát chất lượng đầu ra). 
• Phân tích, đánh giá, báo cáo tỷ lệ kiểm tra và các nguyên nhân gây lỗi/hỏng sản phẩm trong quá trình nhập kho và trên các công đoạn sản xuất
• Thiết lập quy trình xử lý sản phẩm lỗi hỏng (N.G)

Đặc biệt, phần mềm còn tích hợp bộ công cụ quản lý chất lượng 7QC Tool giúp người dùng:

• Tiết kiệm thời gian tính toán, vẽ biểu đồ và đảm bảo độ chính xác cao
• Khắc phục nhược điểm khi sử dụng excel để tính toán dữ liệu
• Doanh nghiệp chủ động trong nhận diện các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng
• Giảm NG trong sản xuất nhờ xác định nguyên nhân gốc rễ, từ đó tìm kiếm các phương pháp để khắc phục
• Đặc biệt hữu ích đối với các ngành đòi hỏi độ tỉ mỉ chính xác cao (như ngành Cơ khí chính xác, Dược phẩm, Thực phẩm…)

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thông tin cần thiết về tiêu chuẩn AQL và lợi ích của AQL trong quy trình sản xuất. Với những lợi ích đem lại cho cả người mua và người bán, tiêu chuẩn AQL đã trở thành tiêu chuẩn không thể thiếu với bất cứ doanh nghiệp sản xuất nào để đạt được các mục tiêu về chất lượng.